Những nguyên nhân chính gây đau nhức xương khớp

Có nhiều loại bệnh xương khớp khác nhau như viêm khớp, thoái hóa, gout,… Mỗi bệnh lại có những nguyên nhân riêng. Vì vậy, bài viết này chỉ đưa ra những nguyên nhân chủ yếu gây đau nhức xương khớp.

Tổng quan về bệnh xương khớp

Một thống kê cho thấy hơn 70% người trên 65 tuổi bị đau xương khớp. Bệnh nhân cảm thấy đau nhức ở các khớp bàn tay, bàn chân, khớp đầu gối,… Đôi khi các khớp sưng lên, phát ra tiếng kêu khiến bệnh nhân hạn chế khi vận động. Các cơn đau nhức xương khớp kéo dài có thể là triệu chứng của các bệnh xương khớp nguy hiểm như: viêm khớp, thoái hóa, thoát vị đĩa đệm,… Vậy đâu là nguyên nhân gây ra các cơn đau bệnh xương khớp?

Những nguyên nhân chủ yếu gây đau nhức xương khớp

1. Tuổi tác – Nguyên nhân chính gây đau xương khớp

Theo thời gian, các cơ quan của cơ thể, trong đó có hệ thống cơ xương khớp sẽ phải đối mặt với sự lão hóa.

Sụn là một cấu trúc quan trọng của khớp. Khớp bị lão hóa theo thời gian khiến sụn bị phá hủy nhanh hơn. Lớp sụn mỏng dần và chất nhờn ở đầu xương khớp giảm đi, ảnh hưởng đến hoạt động bôi trơn của khớp. Điều này khiến 2 đầu khớp cọ xát vào nhau khi di chuyển. Dễ nhận thấy tiếng kêu lục cục và cảm giác đau đớn. Đồng thời áp lực của cơ sẽ chèn ép các khớp gây đau nhức khi vận động hay thay đổi tư thế.

Song song vi đó, khi tuổi tác càng lớn, quá trình phá hủy xương sẽ diễn ra nhanh hơn quá trình tái tạo xương. Điều này khiến thay đổi mật độ cấu trúc của xương, khiến xương xốp giòn hơn, dễ đau nhức và dễ gãy. Dây chằng và mô liên kết cũng trở nên kém đàn hồi khi chúng ta già đi. Dẫn tới tình trạng khớp kém linh hoạt, phạm vi di động giảm. Lâu dần gây ra cứng khớp và đau nhức xương khớp.

2. Cân nặng – Nguyên nhân chủ yếu gây bệnh đau xương khớp

Cân nặng không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh khớp mà còn gây đau. Khi thừa cân, béo phì, tình trạng lão hóa toàn thân và thoái hóa sụn khớp sẽ tiến triển nhanh hơn.

Hệ thống xương – cơ – dây chằng của chúng ta được thiết kế có khả năng chịu lực của một người có trọng lượng bình thường. Theo Tổ chức Viêm khớp Thế giới, mỗi khi đi bộ hay lên xuống cầu thang, lực tác động lên các khớp đặc biệt là khớp gối có thể gấp 2 – 3 lần trọng lượng cơ thể. Vì thế khi trọng lượng cơ thể vượt quá giới hạn cho phép, hệ thống sẽ bị quá tải. Áp lực lên sụn giữa các khớp lớn hơn dẫn đến sụn khớp hao mòn và bị phá hủy nhanh hơn. Có thể nói, thừa cân càng nhiều, nguy cơ đau nhức xương khớp càng cao.

3. Di truyền – Nguyên nhân gây đau xương khớp

Đã có nhiều nghiên cứu chứng minh được di truyền ảnh hưởng một phần không nhỏ đến tiến triển các cơn đau xương khớp. Hoặc chúng cũng khiến tình trạng đau nhức xương khớp trở nên nghiêm trọng.

Trên thực tế, để nhận thấy tính di truyền của các bệnh về khớp, chúng ta chỉ cần nhìn vào mối quan hệ gia đình. Nếu trong gia đình có người thân như ông bà, anh chị em, cha mẹ,… bị đau khớp, bạn cũng có khả năng cao bị đau nhức xương khớp.

4. Thiếu vận động

Không hoạt động thể chất dễ khiến hệ thống cơ xương khớp thay đổi dẫn tới tăng nguy cơ bị cứng khớp, viêm khớp, đau xương khớp và teo cơ. Không chỉ vậy, nó còn gây ra một loạt rủi ro sức khỏe như bệnh tim mạch, tiểu đường, loãng xương, béo phì. Đây chính là nguyên nhân làm gia tăng nguy cơ thoái hóa khớp và đau khớp.

Khi cơ thể giữ một trạng thái nhất định trong khoảng thời gian dài khiến các cơ gân bị co cứng, kém linh hoạt. Vì thế khi chúng ta ít hoạt động, các khớp xương có nguy cơ bị đau nhức nhiều hơn. Việc ít vận động cũng giảm khả năng tuần hoàn máu đến khớp. Lúc này khả năng máu nuôi dưỡng sụn khớp không thể đáp ứng kịp. Theo thời gian, bề mặt sụn khô dần, bong tróc làm biến đổi cấu trúc của khớp. Sự tổn thương của sụn khớp là nguyên nhân hàng đầu gây đau nhức xương khớp.

Tổ chức viêm khớp khẳng định rằng, những người không hoạt động thể chất đầy đủ có nguy cơ mắc bệnh cơ xương khớp cao hơn những người hoạt động thể chất lên tới 54%.

5. Thời tiết

Thay đổi thời tiết khiến trời hanh khô, ẩm ướt, nóng lạnh thất thường. Rất nhiều người thường xuyên cảm thấy đau nhức xương khớp.

Thời tiết lạnh kèm mưa phùn, độ ẩm không khí tăng cao dẫn tới những thay đổi trong hệ thống xương khớp. Gân bị co rút, dịch khớp đông quánh hơn, bề mặt sụn giảm sự trơn láng. Thay đổi này khiến các khớp khô cứng, đau nhức và khó vận động. Đông thời thời tiết thay đổi khiến mạch máu tại các vùng da co lại. Máu đến các khớp xương hạn chế khiến thiếu máu nuôi dưỡng các khớp và sụn khớp. Sụn khớp bị yếu đi, bong tróc. Khi cử động, 2 đầu xương cọ xát vào nhau gây đau đớn.

6. Thiếu vitamin D

Ở trẻ em, thiếu vitamin D có thể dẫn tới bệnh còi xương và một loạt hệ lụy kèm theo như:

• Trẻ phát triển chậm
• Cong vẹo cột sống
• Biến dạng xương
• Khiếm khuyết răng,…

Tất cả những vấn đề này có thể dẫn tới tình trạng đau nhức xương khớp. Vì vậy cần bổ sung vitamin D thường xuyên cho trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh để các bé phát triển một cách thuận lợi nhất.

7. Hút thuốc – Nguyên nhân gây đau xương khớp

Nhiều nghiên cứu chỉ ra hút thuốc cản trợ hệ thống tuần hoàn của cơ thể, ngăn chặn chất dinh dưỡng chảy vào cơ và khớp. Điều này khiến đau nhức xương khớp xảy ra một cách nghiêm trọng hơn. Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ mắc thoát vị đĩa đệm, bệnh viêm khớp dạng thấp và nhiều bệnh đau cơ xương khớp mãn tính khác.

Khói thuốc lá ảnh hưởng tiêu cực đến chuyển hóa sụn. Nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra ác thành phần của khói thuốc lá có ảnh xấu đến đãi đệm, ức chế sự tăng sinh tế bào và tổng hợp ngoại bào. Điều này tác động tiêu cực đến chức năng trong sụn khớp. Đàn ông nếu bị thoái hóa khớp gối, hút thuốc sẽ mất nhiều sụn hơn và đau khớp gối nghiêm trọng hơn so với những người không hút thuốc.

8. Ngồi, làm việc sai tư thế – Nguyên nhân gây đau xương khớp

Một nguyên nhân khác không thể không kể đến là tư thế làm việc không đúng. Thói quen ngồi chúi phía trước, còng lưng làm tăng áp lực lên cột sống. Cột sống bị đè nén gây đau nhức lưng – cổ, thúc đẩy quá trình thoái hóa diễn ra nhanh hơn. Thậm chí khiến bệnh nhân bị biến dạng cột sống. Việc ngồi làm việc hay đánh vi tính liên tục làm các khớp bị căng cứng và đau nhức. Lâu ngày dễ bị phù nề, thoái hóa khớp, nếu nặng cần có chỉ định phẫu thuật. Vì vậy, không thể xem thường nguyên nhân tưởng chừng rất bình thường này.

9. Lao động nặng

Những người lao động nặng về thể chất thường có nguy cơ đau nhức xương khớp cao hơn. Việc khuân vác nặng làm tăng áp lực lên các khớp (như cổ, gối, khớp háng, cột sống…) khiến phần sụn khớp nhanh chóng bị tổn thương. Các khớp và cột sống bị biến dạng, từ đó làm tăng nguy cơ thoái hóa gây đau đớn cho người lao động.

10. Mang giày dép cao

Các loại giày dép cao gót có thể ảnh hưởng xấu đến xương khớp. Theo Viện Khoa học Y tế Ấn Độ, đi giày cao gót dẫn đến tổn thương tích lũy ở xương. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm khớp. Bên cạnh đó, đi giày cao gót cũng làm tăng nguy cơ giãn dây thần kinh, đau lưng, thắt lưng và đau đầu gối.

Giày cao gót khiến trọng lượng cơ thể không đồng đều. Khi đi giày cao gót, trọng lượng sẽ dồn về phía trước khiến cơ tứ đầu đùi phải chịu áp lực lớn hơn để giữ đầu gối được thẳng. Về lâu dài điều này sẽ gây đau đớn khớp gối và ảnh hưởng không tốt đến hệ thống khớp xương.

11. Yếu tố tâm lý

Các nghiên cứu đã chỉ ra sự lo lắng và trầm cảm cũng ảnh hưởng tới cơn đau của bạn. Trầm cảm làm suy yếu khả năng đối phó với nỗi đau, suy yếu nhận thức của bệnh nhân về tình trạng của họ. Điều này khiến nỗi đau dường như được nhân lên nhiều lần. Ví dụ như đau khớp có thể trở nên tiêu cực hơn ở những người bị trầm cảm.

Sống với tình trạng đau nhức xương khớp hàng ngày gây căng thẳng về thể chất và tinh thần. Lâu dài nó có thể làm thay đổi mức độ hóa chất não và hệ thần kinh, các hormone gây căng thẳng được cơ thể sản xuất với nồng độ lớn. Phá vỡ sự cân bằng của cơ thể về các hóa chất này có thể gây ra trầm cảm ở một số người.

Kết luận

Bệnh về xương khớp không nguy hiểm tới tính mạng của bạn ngay lập tức. Nhưng về lâu dài nếu không điều trị, bệnh có thể biến chứng và làm suy giảm trầm trọng chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, cũng như gây ra tàn tật vĩnh viễn. Việc tìm hiểu các nguyên nhân gây đau nhức xương khớp rất quan trọng, từ đây bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác được bệnh và đưa ra phương pháp điều trị hợp lý.